Đau nửa đầu (migraine) là một dạng đau đầu rất đặc biệt, khá phổ quát, chiếm khoảng 15% trong số những người bị chứng đau đầu và đàn bà chiếm tỉ lệ cao gấp 3 lần nam giới. Chứng bệnh này tuy không gây tử vong, nhưng làm người bệnh khổ sở vì các cơn đau đầu tái diễn, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập, làm việc.
duyên cớ gây chứng đau nửa đầu (ĐNĐ) chưa được giảng giải rõ ràng, mà chỉ có một số giả thuyết vậy làm rõ một phần cơ chế bệnh sinh. Cơn đau xuất hiện có thể do sự tham gia của nhiều nguyên tố như: huyết mạch ở đầu (đau do co mạch, sau đó giãn mạch), các chất trung gian hóa học (trong đó có vai trò của serotonin), sự trữ bất thường canxi bên trong tế bào tâm thần, và sự thay đổi hormon (ở Phụ nữ thời kỳ đầu tuổi dậy thì, thời kì trước hành kinh, mãn kinh hoặc dùng thuốc tránh thai). Thường bệnh bắt đầu ở lứa tuổi thanh niên. Người ta cũng nhận thấy căn bệnh này có nhân tố gia đình (70 - 90%). Các trạng thái thần kinh (găng, trầm cảm, mỏi mệt quá mức, mất ngủ triền miên…) có thể làm xuất hiện bệnh, hoặc nặng thêm. Rượu và một số chất trong ăn uống cũng làm tăng bệnh.
Dùng thuốc thế nào?
Cho đến thời điểm này vẫn chưa có thuốc điều trị dứt điểm chứng đau nửa đầu, mà chỉ có các loại thuốc cắt cơn và thuốc phòng ngừa cơn đau tái phát. Cần phải kết hợp giữa điều trị cắt cơn với điều trị ngừa cơn, nhằm các đích giảm tần số, cường độ, thời gian và các triệu chứng kèm theo của cơn đau.
Thuốc điều trị cắt cơn
Đối với các thể nhẹ cơn đau xảy ra thưa, thời gian mỗi cơn ngắn, cường độ đau nhẹ hoặc vừa phải thì dùng các thuốc giảm đau bình thường không steroid (aspirin, indometacin, diclofenac …); với người bệnh dạ dày thì dùng paracetamol.
Những thể nặng cơn đau dày có thể dùng thuốc sau:
Naproxen: Là thuốc chống viêm giảm đau không steroid dẫn xuất của acid propionic có tác dụng ức chế quá trình tổng hợp các prostaglandin làm hạ nhiệt giảm đau. Thuốc có tác dụng tốt cắt giảm cơn đau nửa đầu . Tuy nhiên, không được dùng cho người bệnh loét dạ dày, người hen suyễn, Phụ nữ có thai hoặc nuôi con bú, trẻ thơ dưới 15 tuổi.
Ergotamin: Là một ancaloid được chiết xuất từ nấm cựa gà (một loại nấm ký sinh trên các loại ngũ cốc, đặc biệt là lúa mạch đen). Thuốc chỉ dùng khi cơn đau nửa đầu không đáp ứng với các thuốc giảm đau thường ngày và dùng ngay khi có dấu hiệu trước hết của cơn. Nó có tác dụng gây co mạch, chống mất trương lực động mạch – hợp với cơ chế bệnh sinh của đau nửa đầu , nhưng không được dùng quá 7 ngày, nếu cần phải nghỉ mấy ngày mới được dùng tiếp. Khi người bệnh không dùng thuốc được theo đường uống, có thể dùng thuốc dạng viên đạn đặt trực tràng. đàn bà có thai, người bệnh tim, người suy gan thận nặng, xơ vữa động mạch, suy tuần hoàn ngoại vi không được dùng.
Thuốc điều trị ngừa
vận dụng cho những người có cơn đau dày, thể nặng để ngăn ngừa cơn đau nửa đầu tái phát. Các thuốc này có tác dụng trực tiếp đến các nguyên tố tạo cơn đau. Có thể dùng một trong các thuốc sau:
Dihydroergotamin: Là thuốc hay được dùng hơn cả, nó có tác dụng duy trì thế cân bằng vận mạch ở não và kháng serotonin. Cụ thể: kích thích chủ vận một phần các thụ thể alpha-adrenergic, đặc biệt là hệ thống tĩnh mạch, ổn định tính tăng phản ứng ở các huyết quản, nhất là ở hệ thống động mạch cảnh ngoài. đàn bà có thai hoặc nuôi con bú, người suy gan thận nặng … không được dùng.
Pizotifen: Chống lại sự tăng cường chất trung gian hóa học serotonin, điều trị căn bản chứng đau nửa đầu , nhức đầu vận mạch hoặc sau chấn thương. Dùng liều tăng dần. Phụ nữ có thai, nam giới phì đại tuyến tiền liệt, người bệnh tăng nhãn áp (glaucome) không được dùng.
Flunarizin: Ngăn chặn sự tàng trữ ion canxi trong tế bào thần kinh. Chống chóng mặt do nguyên cớ ở trung ương tâm thần, và có tác dụng phòng bệnh đau nửa đầu .
Ngoài ra, còn có thể dùng các thuốc khác như: atenolol, propranolol (thuốc ức chế bêta, thường được dùng trị tăng áp huyết), amitriptylin (thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng)…
Có nhiều loại thuốc được dùng để đề phòng cơn và việc lựa chọn thuốc hợp phải dựa vào kiến thức chuyên môn của y, bác sĩ. bác sĩ sẽ tuyển lựa thuốc tùy theo thể trạng, sự dung nạp thuốc của người bệnh, vào hiệu quả của thuốc (làm giảm số lần lên cơn đau, cường độ đau) và tác dụng phụ của thuốc.
bây giờ, việc nghiên cứu tầm thuốc mới, hoặc thiết bị điều trị chứng đau nửa đầu vẫn đang được tiếp. chả hạn, thuốc rizatriptan của Canada... Hoặc thiết bị có tên cefaly dùng để đề phòng các cơn đau nửa đầu . Mới đây, cefaly đã được Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) cho phép lưu hành. Nó có thể giúp những bệnh nhân không chịu được các thuốc trị đau nửa đầu hiện hành, để đề phòng và điều trị các cơn đau …
ngừa cơn đau tái phát
Nhiều nghiên cứu cho thấy có một số nhân tố thường gặp làm tăng nguy cơ chứng đau nửa đầu . Để phòng cơn đau, người bệnh cần lưu ý tránh các nhân tố khởi phát, hoặc làm tăng cơn đau. Phải biết cách giữ được tâm lý thoải mái, tránh mọi lo lắng muộn phiền. cố kỉnh tránh hoặc hạn chế các kích thích gây căng thẳng tâm thần (các stress). Tránh động não quá mức, cần lao thể lực quá sức. Không nên ngồi quá lâu trước máy vi tính và nghe nhạc quá to. Ngủ đủ giấc, nên ngủ 7 - 8 giờ mỗi ngày. Giữ phong cách sống lành mạnh, tập thể dục vừa sức và đều đặn hàng ngày để nâng cao sức khỏe và giảm bao tay thần kinh, tăng cường tuần hoàn, giảm các cơn đau nửa đầu do vận mạch. Cần có chế độ ăn uống phù hợp, tránh một số loại thức ăn có chứa nhiều chất tyramin có nhiều trong sữa, trứng, fomat, sôcôla … Không được dùng các chất kích thích như: rượu, cà phê, thuốc lá, thuốc lào …
BS. Vũ Hướng Văn
0 nhận xét:
Đăng nhận xét