Các trường Đại học hiện nay buộc phải thay đổi như thế nào để phù hợp với thế hệ Z

(Bài viết dựa trên quan điểm của tác giả Laura Pappano thi bằng A1 được đăng tải trên trên The New York Times)

"Gen Z" là danh từ để chỉ lứa người trẻ sinh từ năm 1995 đến năm 2012. Không phải đấu tranh để có được hòa bình giống đời X (1961-1981), càng không khổ sở chứng kiến khủng hoảng kinh tế năm 2008 như đời Y (1981-1995), Gen Z được "tạo hóa" ưu ái cho sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ.

Sinh viên đời iGen (lớn lên trong thời đại iPhone) luôn ép bản thân mình phải vượt qua thử thách để khẳng định bản thân. Điều này trở thành khó hiểu đối với các thế hệ khác.

Vậy một thế hệ như thế đích thực muốn gì ở một trường đại học?

Sinh viên đời iGen (lớn lên trong thời đại iPhone) luôn ép bản thân mình phải vượt qua thử thách để khẳng định bản thân.

Một đời cân nhắc kỹ lưỡng trước khi học Đại học

Gen Z là thế hệ đa dạng về chủng tộc nhất trong lịch sử thế giới. Sinh viên Gen Z sở hữu nhiều đặc tính kỳ lạ. Họ ít đọc sách hay check email thẳng tắp mà chú trọng vào việc phát triển hình ảnh của bản thân trên mạng xã hội. Gen Z gặp stress hay đơn chiếc sớm, nhưng họ đủ "điên" để vượt qua tất tật các giới hạn để tìm về một cuộc sống hạnh phúc.

Một thế hệ kỳ lạ như vậy, hiện có người chuẩn bị bước chân vào giảng đường, có người đã tốt nghiệp được vài năm!

Bằng cách này hay cách khác, Gen Z đang dần dần thay đổi ngôi trường đại học của mình theo cách họ muốn. Với sự phát triển của mạng xã hội, Gen Z bắt đầu biết cân nhắc kỹ lưỡng hơn trong các quyết định học tập. Từ đó, họ cũng bắt đầu có những tiêu chuẩn nhất thiết khi đặt chân vào đại học.

Với sự phát triển của mạng từng lớp, Gen Z dễ dàng nhận thức được việc chuyện học đại học là bỏ tiền ra "mua dịch vụ".

Tiến sĩ Phạm Thu Hương, trưởng phòng Quản lí Đào tạo (Đại học Ngoại thương), san sớt: "Điều quan yếu nhất mà Gen Z luôn khát khao là có một môi trường và điều kiện tốt để nuôi dưỡng tố chất, phát triển kỹ năng, gia tăng sự tự tin và tự chủ. Từ đó, các em sinh viên có thể khẳng định cái tôi trong tập thể. So với thế hệ X và Y, mong muốn đi đến cùng tận của vấn đề của Gen Z mạnh mẽ hơn và thái độ thu nhận vấn đề khi được đáp hợp lý cũng cởi mở hơn. Gen Z là thế hệ đa nhiệm, thích mọi hoạt động đơn giản và tần tiện thời kì chính bởi vậy luôn có mong muốn giải quyết các vấn đề chuẩn y các kênh trực tuyến."

Theo Giáo sư Corey Seemiller của đại học bang Wright (Mỹ), Gen Z thận trọng hơn trong con đường học tập của mình. Họ có khuynh hướng thích học hơn thế hệ Y. Nghiên cứu này được ông thực hiện trên 1200 sinh viên ở 50 trường học trong khi viết cuốn sách Generation Z Goes to College (tạm dịch: đời Z học Đại học). Gen Z không thích chuyện học nhóm. Thay vào đó, họ thích việc có số liệu, thông báo cho trước về bài học để tự mình ngẫm ra tri thức.

Do sự phát triển của mạng từng lớp, Gen Z tự đặt áp lực phải trở nên một người xuất chúng trong xã hội. Họ lớn lên với những hình mẫu khởi nghiệp thành công, những siêu mẫu học thức, hay cả những "con nhà người ta". Dù có muốn hay không, những phép so sánh luôn khiến Gen Z cảm thấy bản thân thật thấp kém.

Nhưng việc ám ảnh với những thần tượng mạng từng lớp không khiến khả năng giao tiếp của Gen Z bị giảm. "Trái lại, họ thích những cuộc trò chuyện trực tiếp, thích sự rõ ràng và thẳng thắn, thích cả việc xúc tiếp người thật – việc thật.", giáo sư Seemiller khẳng định.

Và bởi tất tật các lí do trên, Gen Z đã, đang và sẽ luôn là một khách hàng khôn ngoan trong việc dùng "dịch vụ" học đại học. vì vậy, mỗi trường đại học phải tự cầm đổi thay không chỉ nội dung mà cả cách thức giảng dạy.

Những tín hiệu "chuyển mình" tích cực

Trong những năm gần đây, bên cạnh việc giảng dạy theo cách tiếp cận mới, Đại học Ngoại thương đã tăng cường yếu tố quốc tế để giúp Gen Z dễ dàng hội nhập. "Sự tham gia học tập của các sinh viên quốc tế, nhịp trải nghiệm học tập quốc tế, tham gia các hoạt động cộng đồng,… đã góp phần không nhỏ vào quá trình hình thành và phát triển những khả năng cần thiết cho sinh viên khi dự thị trường cần lao quốc tế. Sinh viên được phát triển trong một môi trường giáo dục quốc tế năng động và cởi mở sẽ từng bước phát huy được các tố chất, định hình bản sắc cá nhân chủ nghĩa, tự tin, năng động và chủ động cỡ kiến thức, kỹ năng", cô Hương san sẻ.

Đại học Bang Ohio (Mỹ) đã phát hẳn 11000 chiếc iPad cho các tân sinh viên. Trường còn đang cho xây dựng một vận dụng dành riêng cho sinh viên, trong đó có các tiện ích rất "xịn xò": bản đồ (kèm các tuyến ô tô buýt đến trường), lộ trình môn học, điểm tích lũy, thời khóa biểu, các tổ chức sinh viên,…

Đại học Bang Ohio (Mỹ) đã phát hẳn 11000 chiếc iPad cho các tân sinh viên.

Thầy Cory Tressler nghĩ ra ý tưởng này vì sinh viên luôn trong tâm thế "định vị" cuộc sống trường học. Họ dùng dịch vụ bằng iPhone trên khắp các giảng đường, khuôn viên hay khu học xá. Vậy thì vì sao không thử tạo ra một ứng dụng khiến sinh viên thời đại công nghệ cảm thấy được thuộc về trường Ohio?

Cô Nicole Kraft – giáo sư ngành Truyền thông tin chí của đại học Ohio – cũng "khoe" về việc mình biết chuyện trò với sinh viên Gen Z theo đúng cách. Cô đưa các thông báo về bài giảng của mình trên Twitter. Mỗi bộ môn cô Kraft dạy đều có một hashtag riêng. Cô đăng tải bài tập về nhà trên Slack – một vận dụng khá thông dụng với dân văn phòng ở Mỹ. Thậm chí, giờ hành chính của cô cũng kéo dài đến 10 giờ tối duyệt y Zoom – một vận dụng chuyên để học trực tuyến, vì "các sinh viên thường có câu hỏi cần giải đáp trong khoảng thời gian này."

Cô Kraft không hề dùng email để liên lạc với sinh viên trong lớp, tuy nhiên, cô vẫn dạy về cách viết một bức thư điện tử hoàn chỉnh. Với cô, đây là kỹ năng cấp thiết, nhưng không hề bắt buộc: "Sinh viên Gen Z phải biết về cách sử dụng các ứng dụng điện tử cho chuyện học tập. Nhiều sinh viên của tôi còn chẳng biết dùng Microsoft Word trên iPad. Rõ ràng, có quá nhiều kỹ năng căn bản mà chúng ta tưởng nhầm rằng ai cũng biết."

Vậy thì tại sao trường không thử tạo ra một vận dụng khiến sinh viên thời đại công nghệ cảm thấy được thuộc về trường Ohio?

Và quả thật, theo sau đại học Ohio ở Mỹ, có rất nhiều ngôi trường khác trên thế giới cũng bắt tay vào công cuộc đổi thay sao cho "vừa vặn" với Gen Z.

Thầy John Shallow, hiệu trưởng của trường đại học Carthage tại Kanosha, mở chiến dịch "PicsOrYouDontExist" (Chụp ảnh hoặc Không tồn tại) ngay trong ngày nhập học chỉ để khuyến khích các em "sống ảo".

Trái với thầy John, thầy Suzanne Langridge của đại học Wesllesley (Mỹ) lại thực hành nhiều tiết học trực tiếp ngoài trời để giúp sinh viên bớt phụ thuộc công nghệ. "Sinh viên chẳng thể sống thiếu công nghệ, nhưng điều đó không có nghĩa rằng chúng được phép bỏ qua việc kết nối với nhau và với đời sống xung quanh", thầy Suzanne khẳng định.

Thậm chí, thầy Daniel Guberman (Đại học Purdue) còn cùng các đồng nghiệp thiết kế lại hoàn toàn 400 bài giảng sao cho gần gũi hơn với Gen Z. Những bài giảng mới bao gồm cả các video mới minh họa trực giác cho bài giảng. Đối với thầy Daniel, phương châm của đại học Purdue đã đổi thay: "Đại học không phải là nơi tìm ra sinh viên tốt nhất. Đại học phải là nơi đảm bảo rằng các sinh viên theo học đều có thể trở thành thành công."

thay đổi như thế nào cho đúng?

Để phù hợp hơn với Gen Z, theo cô Hương, các trường đại học cần phải chú trọng cải tạo môi dài tập là trước hết. "Muốn hiệp hơn với Gen Z, các trường đại học tại Việt Nam phải thay đổi dần dần trong cách tiếp cận các chương trình đào tạo và chú trọng nhiều hơn tới việc hình thực lòng thế nghề. Đối với các trường đại học hàng đầu, cần phát huy tối đa lợi thế của đầu vào chất lượng cao, giúp cho Gen Z nhòm bản thân rõ ràng hơn. Đó là nền tảng để có những tuyển lựa tốt nhất cho sự nghiệp. Tăng cường tinh thần về nghĩa vụ và cam kết cũng nên được lồng ghép vào các chương trình đào tạo, kèm theo đó là một số hoạt động ngoại khóa để giúp Gen Z hoàn thiện những tố chất cần có trong thời đại mới."

Các viên chức chuyên đảm nhận chăm lo đời-sống-tinh-thần của sinh viên tại Đại học Princeton, đầu năm nay đã tải hẳn một video cover lại MV 22 (Taylor Swift) để chào đón các tân sinh viên. Mới đây, Ian Deas, một sinh viên của trường chia sẻ: "Những chiến dịch nho nhỏ do chính trường đại học đã tạo một cảm giác rất gần gũi với sinh viên. Ngôn ngữ trường dùng trên mạng tầng lớp cũng rất gần gũi với Gen Z. đời chúng tôi hay chỉ trích mọi vấn đề cũng chỉ bởi nếp hay dùng smart-phone và mạng xã hội. Thực ra, chúng tôi chỉ mong muốn kết nối được với mọi người ở mọi lúc mọi nơi."

Gen Z tuy khó hiểu, nhưng cũng rất cần được lắng tai. Họ quá cô đơn và mong muốn được san sẻ. Họ tham vọng chỉ bởi không sinh ra trong thời gian khó khăn. Họ khe khắt trong chuyện học hành đơn giản vì muốn có một ngày mai tốt đẹp hơn.

Nhu cầu đổi mới của Gen Z là hoàn toàn chính đáng. Vậy nên, nếu không muốn chuyện học đại học là một chọn lọc có-hay-không-cũng-được, các trường đại học phải "lột" ngay ngày hôm nay.